Dieta szynszyli związana jest nierozerwalnie z warunkami środowiska, z którego się one wywodzą. Przewód pokarmowy naszego małego gryzonia przystosowany jest więc doskonale do trawienia roślinności spotykanej w niemal pustynnych warunkach ich naturalnych górskich siedlisk. W stanie dzikim pożywieniem szynszyli są przede wszystkim suche części roślin, trawy, zioła, gałązki krzewów. Zażywają one ponadto ogromnych ilości ruchu,co w ich przypadku ma niebagatelny wpływ na procesy trawienne. Ponieważ w surowym klimacie wyżynnym raczej nie rozwijają się bakterie, pleśnie, ani grzyby ­ naturalny pokarm szynszyli jest więc niemal sterylny.

Szynszyle mają bardzo wrażliwy system trawienny. Zwierzęta te posiadają bardzo długi przewód pokarmowy przy stosunkowo niewielkim żołądku, dlatego też trawienie odbywa się głównie w jelitach. Szczególnie ważne jest jelito ślepe, gdzie pokarm zalega przez około 5 dni. Dzięki obecności bogatej flory bakteryjnej szynszyle mogą bardzo dobrze trawić i wykorzystywać substancje pokarmowe zawarte w pożywieniu.

Szynszyla jest swego rodzaju cudem natury, który w sposób niemal dokonały nauczył się odzyskiwać “coś z niczego” ­ czyli pozyskiwać witaminy z dostępnych w ich naturalnych siedliskach, ubogich w te składniki produktów roślinnych. Sprzyja temu zjawisko koprofagii, czyli ponownego wprowadzenia do organizmu niewykorzystanych w procesie trawienia składników pokarmowych. Do obiegu wracają w ten sposób nie tylko częściowo strawione resztki pożywienia, ale też wyprodukowane przez bakterie układu pokarmowego i wstępnie przetworzone już substancje (w tym witaminy), które dopiero teraz mogą zostać zasymilowane przez organizm. W tym celu szynszyla produkuje dwa rodzaje bobków. Te będące składnicą substancji odżywczych i cennych witamin z grupy B są ponownie zjadane, zaś bobki będące właściwym kałem ­ jako finalnym produktem przemiany materii ­ są po prostu wydalane na zewnątrz i z całą pewnością nie tknie ich żadna szanująca się szynszyla.

Dorosłe szynszyle mają 20 zębów ­ 4 siekacze i 16 trzonowców, głęboko osadzonych w kości szczękowej. Górne i dolne zęby trzonowe są ustawione prostopadle do siebie i stykają się całymi powierzchniami trącymi. Siekacze natomiast są łukowato zakrzywione, a ich korony zachodzą na siebie nożycowato ­ górne na dolne. Nowo narodzone szynszyle mają 8 zębów trzonowych i 4 siekacze. Zęby szynszyli rosną przez całe życie, dlatego muszą być regularnie ścierane, aby nie uległy przerostowi. Pomiędzy siekaczami i zębami trzonowymi istnieje dosyć duża przerwa, zwana diastemą. Ma ona duże znaczenie, ponieważ pozwala wciągnąć policzki za siekacze, tak że zwierzę może gryźć siekaczami i jednocześnie przed połknięciem żuć trzonowcami fragmenty pokarmu.

Żywienie w hodowli

Od rodzaju diety naszego ulubieńca będzie zależało jego zdrowie i samopoczucie. Codziennym pożywieniem szynszyli powinien być przede wszystkim właściwie dobrany granulat , siano, smakołyki (np. suszone owoce), które podawać trzeba w ograniczonej, rozsądnej ilości, oraz woda do picia. Warto jest też kupować specjalne kostki wapienne dla szynszyli ­ nie tylko w czasie ciąży i karmienia młodych. Szynszyle powinny być karmione codziennie, w regularnych odstępach czasowych, zwykle wczesnym wieczorem, zanim nastąpi szczyt ich aktywności, i ponownie rankiem. Należy też ustalić stałą porę podawania pokarmu, aby uniknąć niepotrzebnych zaburzeń w rytmie ich dnia. Ważnym składnikiem diety i źródłem błonnika szynszyli jest siano. Stanowi ono doskonałe źródło włókna, które pozwala na prawidłowe ścieranie zębów. Siano musi być suche, ponieważ mokre może gnić i być miejscem produkcji śmiertelnych toksyn. Do utrzymania prawidłowego wzrostu sierści, jej jakości oraz dla zachowania zdrowej skóry niezbędne są nienasycone kwasy tłuszczowe . Dieta o niedoborze kwasu linolowego i arachidonowego prowadzi do powstawania owrzodzeń na skórze oraz zahamowania wzrostu sierści. Szynszyle nie mają zdolności syntetyzowania tych nienasyconych kwasów tłuszczowych, muszą więc otrzymywać ich odpowiednią ilość w pokarmie. Odpowiednio zbilansowana dieta szynszyli powinna być również bogata w witaminy. Witamina A jest potrzebna do zachowania zdrowych oczu, układu rozrodczego, skóry oraz utrzymania prawidłowego wyglądu okrywy włosowej. Niedobór tej witaminy może prowadzić do łzawienia oczu, zmatowienia włosa, resorpcji zarodków lub ronień, lub też do rodzenia słabych, ślepych miotów. Wiele szynszyli nie ma zdolności syntezy witaminy A z jej prekursora ~ karotenu i dlatego mogą potrzebować uzupełnienia jej zawartości w karmie. Witamina D, wapń i fosfor są ważnymi czynnikami warunkującymi prawidłowe wapnienie kości i zębów. Stosunek wapnia do fosforu powinien wynosić 1:1 lub 2:1, zaburzenie tego stosunku prowadzi do osłabienia mięśni i szkieletu, wystąpienia bolesnych skurczy mięśni, zwłaszcza u ciężarnych lub młodych, rosnących zwierząt.

Zmiana pokarmu nie może nastąpić z dnia na dzień. Powinno się stopniowo do poprzedniego pokarmu dodawać nowy, aby zwierzak się przyzwyczaił i aby mu nic nie zaszkodziło. Pamiętajmy żeby karmić naszego małego przyjaciela karmą dobrej jakości o odpowiednich zawartości składników odżywczych. Dieta o niskiej zawartości białka będzie powodować utratę masy ciała, wysuszenie oraz osłabienie sierści. Może pojawić się też żucie sierści. Żywienie karmą niskiej jakości powoduje zwiększoną umieralność młodych zwierząt, zmniejszenie produkcji przez samice w laktacji oraz gorszą kondycję i pogorszenie płodności zwierząt dorosłych. W przypadku pokarmami o nadmiarze białka (powyżej 28%), prawidłowe włókna włosowe ulegają osłabieniu i pofalowaniu.

Ważną czynnością jest codzienna zmiana wody w poidełku naszego pupila. Musi być to mineralna woda niegazowana lub z kranu, ale wcześniej przegotowana. Poidełko powinno się dokładnie czyścić, a od czasu do czasu wyparzyć.

Szynszyle uwielbiają różnego rodzaju smakołyki. Z chęcią zjedzą rodzynki oraz inne suszone owoce, ale nie pogardzą kawałkiem jabłka, marchewki, selera, czy orzeszkiem lub nasionami słonecznika. Rodzynki, tak jak i inne suszone owoce pomagają zapobiec zaparciom, a nasionka słonecznika nadają futerku śliczny, zdrowy, lśniący wygląd. Szynszyli nie powinno karmić się produktami wzdymającymi, jak np. kukurydza, czy kapusta. Trzeba pamiętać, żeby usunąć nie zjedzone, szybko psujące się resztki owoców i warzyw.

K.K.